Een bedrijfsleider kan op verschillende manieren bezoldigd worden. Dat kan via een klassiek loon, via het toekennen van tantièmes, maar ook via allerlei voordelen van alle aard, bv. een bedrijfswagen, de terbeschikkingstelling van een woning. Over deze laatste bezoldigingstechniek bestond wel eens wat discussie. Toch mag een bedrijfsleider zo bezoldigd worden en, nog belangrijker, de kosten daarvan zijn voor de vennootschap gewoon aftrekbaar. Maar wees gewaarschuwd: de fiscus en een deel van de rechtspraak blijven er tegen gekant.
Aftrekbaarheid van loonkosten in een vennootschap
Kosten zijn als beroepskost aftrekbaar als ze worden gemaakt om een belastbaar inkomen te realiseren. Die regel geldt evenzeer in de personenbelasting als in de vennootschapsbelasting. De bezoldiging van een bedrijfsleider wordt in principe betaald als vergoeding voor zijn prestaties, die er toe moeten leiden dat de vennootschap winst maakt (lees: een inkomen verwerft). Op basis daarvan kan men argumenteren dat ze voldoen aan de voorwaarde om als beroepskost aftrekbaar te zijn.
Vennootschappen gingen echter steeds meer hun bedrijfsleiders op een andere manier bezoldigen, bv. door ze een woning ter beschikking te stellen. De bedrijfsleider doet hiermee een voordeel: hij bespaart op kosten die hij anders privé zou moeten maken. Dit voordeel is een belastbaar voordeel van alle aard. Er bestaan wettelijke regels die bepalen hoe u dit voordeel moet waarderen. De waardering gebeurt forfaitair. Vaak is die forfaitaire waardering lager dan de werkelijke kost van het voordeel. Het is daardoor vaak interessanter voor de bedrijfsleider om in natura vergoed te worden en bv. de woning door zijn vennootschap te laten betalen, dan een loon te krijgen en hiermee de kosten van de woning zelf privé te betalen.
Wat is het probleem?
De fiscus wil niet altijd de aftrekbaarheid van deze kosten (bij de vennootschap) aanvaarden. Het argument is dat het niet voldoende is dat de kosten worden gedaan om de inkomsten te behalen, maar dat de kosten ook inherent moeten zijn aan de uitoefening van het beroep. Met andere woorden de uitgave moet verband houden met de werkelijke activiteit van de onderneming.
De administratie is van mening dat verrichtingen m.b.t. onroerende goederen (bv. aankopen van woning voor bedrijfsleider) niet als werkelijke activiteit kan worden beschouwd van bv. een doktersvennootschap, die als maatschappelijk doel het verrichten van medische diensten heeft. De geschillen die aan de rechtbanken werden voorgelegd, handelden inderdaad vaak over doktersvennootschappen die een woning kochten, die dan door de arts deels als praktijk, maar grotendeels als privéwoning werd gebruikt.
Wat zegt Cassatie nu dan?
Het Hof van Cassatie velde hierover een arrest in november vorig jaar. Het Hof komt tot de conclusie dat een onderneming zijn personeel en bedrijfsleider mag belonen zoals het wil. Het bezoldigen van een bedrijfsleider is inherent aan de activiteit van een vennootschap. De wijze waarop dit gebeurt is in principe niet relevant. Dit wil dan ook zeggen dat een onderneming die kiest voor een alternatieve wijze om haar bedrijfsleider te vergoeden (bv. gratis woning ter beschikking stellen in plaats van loon uitbetalen), daarvoor niet gestraft mag worden. De kosten voor deze bezoldiging in natura zijn dus evengoed aftrekbaar als de kosten voor het uitbetalen van een bezoldiging in geld.
Met enige nuance
Deze uitspraak betekent evenwel niet dat een bestuurdersbezoldiging automatisch aftrekbaar is. De kost moet nog steeds gedaan zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of behouden. Het moet duidelijk zijn dat de kost (het bezoldigen van de bedrijfsleider) wordt gemaakt, zodat de onderneming kan blijven voort werken. Voor kosten voor een bezoldiging in natura is dat iets moeilijker. Best dus ergens officieel in een document vastleggen dat het onroerend goed wordt gekocht/gehuurd om aan de bedrijfsleider als woning ter beschikking te stellen bij wijze van beloning.
Verlies ook niet uit het oog dat iedere bezoldiging werkelijke prestaties moet belonen. U moet kunnen aantonen dat de bedrijfsleider ook effectief iets heeft gedaan voor de vennootschap.
U heeft dus nog geen 100 % zekerheid. Een bedrijfsleider bezoldigen door hem een woning ter beschikking te stellen kan, maar let op hoe u dat doet. De fiscus en een deel van de rechtspraak blijft deze werkwijze immers wantrouwig bekijken. Wees dus op uw hoede en zorg dat u uw werkwijze kan verantwoorden.