De commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.VA) is niet meer. Het nieuwe wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) schrapte de vennootschapsvorm. Had u al eerder een Comm.VA, dan bent u sinds 1 januari 2020 deels onderworpen aan het oude vennootschappenwetboek en deels aan de dwingende bepalingen van het WVV van toepassing op NV’s.
Waarom een Comm.VA?
Een Comm.VA zat eigenlijk tussen 2 andere vennootschapsvormen in: de gewone commanditaire vennootschap aan de ene kant, en de naamloze vennootschap aan de andere kant. Net zoals in de gewone commanditaire vennootschap heb je “beherende vennoten” die hoofdelijk aansprakelijk zijn en “stille vennoten” die slechts aansprakelijk zijn voor hun inbreng. Maar de Comm.VA heeft als bijkomend voordeel dat de aandelen overgedragen kunnen worden, net zoals in een NV.
Omwille van die bijzondere kenmerken werd de vennootschapsvorm de laatste decennia wel eens gebruikt door instellingen voor collectieve belegging en door gereglementeerde vastgoedvennootschappen. Ook in het kader van vermogensplanning bood de Comm.VA mogelijkheden. Je kan immers actieve vennoten volle zeggenschap geven terwijl de andere vennoten zich beperken tot een financiële inbreng.
De NV vervangt de Comm.VA
Het WVV voorziet minder vennootschapsvormen dan de oude vennootschappenwet. De Comm.VA is één van de vennootschapsvormen die sneuvelde. Bestaande Comm.VA’s kunnen na de inwerkingtreding (op 1 mei 2019) nog blijven bestaan maar op 1 januari 2020 worden een pakket “dwingende bepalingen” van de NV van toepassing. Op 1 januari 2024 worden Comm.VA’s waarvan de statuten nog niet werden aangepast, van rechtswege omgezet in een NV.
Wie op 1 mei 2019 een Comm.VA had, had eigenlijk 2 mogelijkheden.
Ofwel wijzigde u vóór 1 januari 2020, de vennootschapsvorm van uw vennootschap van een Comm.VA naar de vennootschapsvorm die het beste bij u past. Omdat het WVV meer mogelijkheden laat om via statuten eigen nuances aan te brengen, heeft u in het huidige WVV nog heel wat opties.
Deed u niets, dan behoudt u nog 4 jaar uw Comm.VA maar tal van spelregels uit uw statuten zijn nu ondergeschikt aan de “dwingende bepalingen” van de NV.
Kan u gewoon verder doen met een Comm.VA?
De wetgever voorziet dus dat op 1 januari 2020 de dwingende bepalingen van de NV van toepassing worden op uw Comm.VA en dat op 1 januari 2024 uw Comm.VA gewoon een NV wordt. De reden daarvoor is dat de NV als vennootschapsvorm het dichtst aansluit bij de Comm.VA. Bovendien is er veel ruimte om via de statuten van de NV, eigen nuances aan te brengen in de machtsverdeling en financiële verantwoordelijkheid van elke deelnemer.
Als u na 1 januari 2020 nog steeds niets onderneemt, dan moet u er rekening mee houden dat het vetorecht van de enige bestuurder voortaan beperkt is. De algemene vergadering kan – onder omstandigheden – de bestuurder uitsluiten.
Een andere dwingende bepaling is de zogenaamde balanstest in geval van uitkering van vennootschapsvermogen. Als u een uitkering doet vanuit de vennootschap (dividenden maar ook de terugbetaling van een inbreng die niet statutair onbeschikbaar werd gesteld), dan moet het nettoactief van de vennootschap positief zijn en mag het door de uitkering niet negatief worden.
Werk met de statuten
Belangrijke noot: als u na 1 januari 2020 een wijziging aanbrengt in uw statuten, dan bent u verplicht om uw statuten meteen “WVV-conform” te maken. Daar bestaan enkele uitzonderingen op maar daar maken we liever geen publiciteit voor omdat uitstel van de omvorming van uw vennootschap zinloos is. U doet er beter aan om bij de eerste gelegenheid uw statuten aan te passen aan uw behoeften.
Zo kan u in uw statuten een opvolger aanduiden. U kan voorzien in onbeperkte aansprakelijkheid, vetorechten inlassen en de stemrechten vrij verdelen onder de aandeelhouders. Het vergt enige voorbereiding maar dan kan u meteen ook weer een tijdje verder.