In principe hadden de sociale verkiezingen moeten plaatsvinden van 11 mei tot 24 mei. Voorafgaand aan die verkiezingen zijn er 2 belangrijke data: de datum waarop de datum van de verkiezingen wordt ‘aangeplakt’ (in principe 3 maanden vóór de verkiezingen) en 60 dagen daarvóór, de eerste mededeling dat er sociale verkiezingen zullen plaatsvinden. Maar corona gooide roet in het eten.

De kalender

Bij sociale verkiezingen is dé kalender een belangrijk gegeven. Die kalender bepaalt namelijk wanneer de werkgever klaar moet zijn met de verschillende stappen in het proces maar ook het moment waarop de werknemer die zich verkiesbaar stelt, een bijkomende bescherming geniet tegen ontslag.
Er zijn drie data die belangrijk zijn. In omgekeerde chronologische volgorde zijn dat:

Y = de dag waarop de verkiezingen plaatsvinden;

X = de dag waarop de datum van de verkiezingen wordt bekendgemaakt; en

X – 60 = de dag waarop de eerste mededeling gebeurt over de verkiezingen.

Die data waren voor de aanstaande sociale verkiezingen als volgt:

Y = 11 mei 2020 tot 24 mei 2020;

X = 11 februari 2020 tot 24 februari 2020;

X-60 = 11 december 2019 tot 24 december 2019.

Op 13 mei verscheen in het Belgisch Staatsblad een wet die de opschorting van de procedure sociale verkiezingen van het jaar 2020 wettelijk vastlegt. De wet bevestigt enkel maar wat meerdere weken eerder werd afgesproken. De eigenlijke beslissing tot opschorting werd al op 17 maart 2020 genomen door de sociale partners binnen de Groep van Tien.
Deze wet bepaalt dat ingevolge de coronacrisis, alle lopende verkiezingsprocedures in het kader van de sociale verkiezingen 2020 worden opgeschort vanaf dag X+36.

Praktisch

Elke onderneming die sociale verkiezingen moet organiseren, moet de lopende verkiezingsprocedure nog finaliseren tot en met dag X+35. Vervolgens wordt de procedure vanaf dag X+36 stilgelegd voor een nog onbepaalde termijn. De datum van het einde van de opschorting en hoe de procedure terug moet opstarten worden, wordt later bepaald via koninklijk besluit.
Dit geldt zowel voor ondernemingen die de procedure volgen binnen de wettelijk voorgeschreven kalender als voor ondernemingen die hun verkiezingsprocedure laattijdig opstartten, en voor ondernemingen wiens procedure vertraging opliep wegens beroepen voor de arbeidsgerechten of schorsing.

X+35 en X+36

De verwijzing naar X+35 gaat over de fase van eerste voordracht van de kandidatenlijsten.
Alle handelingen en beslissingen die tot en met dag X+35 plaatsvonden, met inbegrip van de rechterlijke uitspraken dienaangaande, zijn definitief verworven. Ook akkoorden gesloten tot en met dag X+35 (zoals bv. akkoorden in verband met stemming per brief) zijn definitief verworven.
Uitzondering op dit principe: de beslissing over de verkiezingsdag, en eventueel de uurregeling, alsook de initiële kieskalender moet in elke onderneming aangepast worden bij de herneming van de procedure na de opschorting.

Alle handelingen vanaf dag X+36, zoals bijvoorbeeld de aanplakking van de kandidatenlijsten in de onderneming en de fasen van klacht en beroep tegen de kandidatenlijsten, mogen niet worden verdergezet. Ook hierop geldt een uitzondering: als er op dag X+35 geen enkele kandidatenlijst werd voorgedragen dan mag de procedure tot volledige stopzetting van de verkiezingen wel worden uitgevoerd.

In afwachting van de verkiezingen

De bestaande overlegorganen blijven verder functioneren tot de installatiedatum van de nieuwe organen verkozen tijdens de uitgestelde verkiezingen. De werkgever moet ervoor zorgen dat de overlegorganen binnen de onderneming, zoals de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk, ook tijdens deze pandemie hun taak kunnen uitoefenen.

Ook de bijzondere ontslagbescherming blijft gelden, zelfs tijdens de periode van opschorting. Dit geldt voor alle kandidaten en voor alle niet-verkozenen en voor leden van de bestaande overlegorganen.
De zgn. occulte periode van ontslagbescherming voor de kandidaten voorgedragen op X+35 is voorbij. De occulte periode voor de kandidaten die na de opschorting zullen worden voorgedragen als vervanger, loopt gedurende de periode van de opschorting echter niet. Zij neemt pas weer een aanvang vanaf de zesendertigste dag die voorafgaat aan de datum van herneming van de kiesprocedure na deze opschorting.

Voor de niet-verkozenen in het kader van de vorige sociale verkiezingen en de leden van de bestaande organen die zich niet opnieuw kandidaat stellen, en die ontslagen werden vóór 17 maart 2020 (de datum van de beslissing van de Groep van Tien aangaande de opschorting), wordt de berekening van de bijzondere variabele ontslagvergoeding beperkt in functie van de oorspronkelijke voorziene verkiezingsdag. Als deze personen ontslagen worden na 17 maart 2020, dan blijft de gewone berekening gelden, dus in functie van de uitgestelde verkiezingsdag.