De schenkingsrechten in Vlaanderen worden verlaagd. Althans de tarieven voor schenkingen van onroerende goederen. Voor de schenking van roerende goederen blijven de (in 2004 verlaagde) tarieven van 3 % en 7 % bestaan. Ook het bijzondere regime voor de schenking van bouwgronden blijft gewoon van toepassing.
Verlaagd maar ook vereenvoudigd
Vroeger bestonden er vier verschillende categorieën van begunstigden, die elk aan andere tarieven waren onderworpen:
in rechte lijn (grootouders-ouders-kinderen) en echtgenoten/samenwoners: negen verschillende schijven, van 3 % op de eerste schijf van 12.500 euro tot 30 % op alles boven de 500.000 euro;
broers en zussen: vijf schijven, van 20 % op de eerste schijf van 12.500 euro tot 65 % op alles boven de 175.000 euro;
ooms/tantes en neven/nichten: vijf schijven, van 25 % op de eerste schijf van 12.500 euro tot 70 % op alles boven de 175.000 euro;
anderen: vijf schijven, van 30 % op de eerste schijf van 12.500 euro tot 80 % op alles boven de 175.000 euro.
Daar wordt nu drastisch in gesnoeid: er blijven nog twee categorieën over: (i) rechte lijn/partners en (ii) niet in rechte lijn (de drie andere categorieën zijn hierin samen gebracht). Tegelijk werd het aantal schijven teruggebracht tot vier en werden de tarieven aanzienlijk verlaagd.
Nieuwe tarieven:
van 0 tot 150.000 euro: 3 % in rechte lijn/10 % niet in rechte lijn;
150.000 tot 250.000 euro: 9 % in rechte lijn/20 % niet in rechte lijn;
250.000 tot 450.000 euro: 18 % in rechte lijn/30 % niet in rechte lijn;
boven de 450.000: 27 % in rechte lijn/40 % niet in rechte lijn.
Voorbeeld
Marie-Jeanne schenkt haar enige zoon een appartement met een waarde van 150.00 euro. Onder de vroegere tarieven moest haar zoon daar 10.625 euro schenkbelasting op betalen, onder de nieuwe verlaagde tarieven nog maar 4.500, bijna 6.000 euro minder. Stel dat Marie-Jeanne geen kinderen heeft en hetzelfde appartement schenkt aan haar neef, dan bespaart die meer dan 50.000 euro: de door hem verschuldigde belasting daalt van 68.125 euro (oude tarieven) naar 15.000 (nieuwe tarieven).
Tarieven nog lager voor wie de woning renoveert/verhuurt
Als de begiftigde binnen de vijf jaar na de schenking het gekregen goed renoveert voor een bedrag van minstens 10.000 euro (excl. btw) om de energie-efficiëntie te verbeteren, geniet hij van nog lagere tarieven. Het gaat o.a. om de volgende werken: het plaatsen van een warmtepomp, hoogrendementsbeglazing, het plaatsen van een zonneboiler, dakisolatie en (zolder)vloerisolatie, buitenmuurisolatie.
Ook wie de woning binnen de drie jaar vanaf de schenking verhuurt voor een periode van negen jaar en daarvoor een geregistreerde huurovereenkomst afsluit, kan op deze extra verlaagde tarieven beroep doen. De verhuurder moet dan wel over een conformiteitsattest volgens de Vlaamse wooncode beschikken. Het is immers de bedoeling kwaliteitsvolle woningen op de huurmarkt te brengen.
Deze twee extra verlaagde tarieven gelden enkel voor woningen gelegen in Vlaanderen.
Dan gelden de volgende tarieven:
van 0 tot 150.000 euro: 3 % in rechte lijn/9 % niet in rechte lijn;
150.000 tot 250.000 euro: 6 % in rechte lijn/17 % niet in rechte lijn;
250.000 tot 450.000 euro: 12 % in rechte lijn/24 % niet in rechte lijn;
Boven de 450.000: 18 % in rechte lijn/31 % niet in rechte lijn.
In eerste instantie worden de gewone rechten geheven (aan het normale tarief). Wanneer de voorwaarden vervuld zijn (als de woning is gerenoveerd), worden de teveel geïnde belastingen teruggegeven.
Voorbeeld
Ernest schenkt aan zijn dochter een woning ter waarde van 330.000 euro. Op het moment van de schenking betaalt ze 27.900 euro belasting. Ze laat voor 11.800 euro werken uitvoeren die de woning energie-efficiënter maken. Ze heeft nu recht op de lagere tarieven: ze had slechts 20.100 euro moeten betalen en krijgt nu dus 7.800 euro terug.
Bijkomende korting als de begunstigde gehandicapt is.
De bijkomende korting voor een gehandicapte begiftigde neemt de vorm aan van een abattement. Met andere woorden: de belastbare grondslag wordt verminderd. Het abattement bedraagt 3.000 euro (in rechte lijn) en 1.000 euro (in andere gevallen). Dit bedrag wordt vermenigvuldigd met een factor naar gelang de leeftijd van de begiftigde:
18 bij een leeftijd van 20 jaar of minder;
17 bij een leeftijd boven de 20 en tot 30 jaar;
16 bij een leeftijd boven de 30 en tot 40 jaar;
14 bij een leeftijd boven de 40 en tot 50 jaar;
13 bij een leeftijd boven de 50 en tot 55 jaar;
11 bij een leeftijd boven de 55 en tot 60 jaar;
9,5 bij een leeftijd boven de 60 en tot 65 jaar;
8 bij een leeftijd boven de 65 en tot 70 jaar;
6 bij een leeftijd boven de 70 en tot 75 jaar;
4 bij een leeftijd boven de 75 en tot 80 jaar;
2 bij een leeftijd boven de 80 jaar.
Voorbeeld
Karel en Annie schenken een woning ter waarde van 180.000 euro aan Bert, hun gehandicapte zoon van 33 jaar. Bij de berekening van de verschuldigde belasting wordt het abattement in mindering gebracht: vermits het om hun zoon gaat, bedraagt dat 3.000 euro vermenigvuldigd met de leeftijdsfactor 16 (voor begiftigden tussen 30 en 40) wat neerkomt op 48.000. De verschuldigde belasting zal berekend worden op 132.000 euro in plaats van op 180.000 euro.
Nota bene: tarief voor schenking bouwgronden blijft bestaan
Het regime (verlaagde tarieven mits naleving van voorwaarden) voor de schenking van bouwgrond werd begin dit jaar nog verlengd tot 2019 en blijft ook gewoon bestaan.
Bij een schenking van een bouwgrond kunnen schenker en begiftigde kiezen welk van de twee regimes ze willen toepassen. Voordeel van de nieuwe verlaagde tarieven is dat er daar geen bouwverplichting aan verbonden is. Wat het interessantste is, hangt natuurlijk af van de waarde van de bouwgrond, het aantal begiftigden, enzovoort. Grosso modo geldt dat het toepassen van de normale tarieven (en niet de afwijkende tarieven voor schenken van bouwgrond) voordeliger zijn vanaf dat de bouwgrond een waarde heeft van 68.750 euro (in rechte lijn) of meer dan 150.000 euro (voor de andere begiftigden).