Als u op uw website de mogelijkheid biedt om goederen of diensten te bestellen, dan moet u de consument waarschuwen dat hij een betalingsverplichting heeft zodra hij op de bestelknop drukt. Voldoet u niet aan die informatieplicht, dan kan u niet alleen een boete krijgen, maar loopt u ook nog eens de kans dat u voor de bestelde goederen of diensten geen betaling kan eisen.

Boekingssite

Een Duits hotelressort heeft een website waarop u kamers kan boeken via gespecialiseerde boekingssites. ‘A’ is een consument die een hotel vindt via zo’n boekingssite. Hij klikt op de afbeelding zodat hij kan zien of er nog kamers beschikbaar zijn, bekijkt bijkomende informatie over de faciliteiten die het hotel aanbiedt en zoekt uiteraard ook naar de prijs. ‘A’ boekt op 19 juli 2018 4 dubbele kamers in het hotel, voor de periode 28 mei 2019 tot 2 juni 2019. Hij doet dat door op de knop ‘Ik ga boeken’ te klikken en door vervolgens zijn eigen persoonsgegevens en die van de andere gasten in te vullen en door op de knop ‘Voltooi boeking’ te klikken.
Maar op 28 mei daagt ‘A’ niet op.

Het hotel rekent hem annuleringskosten aan, conform de algemene voorwaarden, en vraagt aan ‘A’ om 2.240 euro te betalen, binnen 5 werkdagen. Vermits dat niet gebeurt, stapt de hoteleigenaar naar de rechtbank.

‘Bestelling met betalingsverplichting’

Volgens de Europese richtlijn 2011/831 moet een handelaar bij een verkoop op afstand op elektronische wijze – dus via een website – twee verplichtingen naleven vooraleer een bestelling wordt afgesloten:

de handelaar moet onmiddellijk vóór het plaatsen van de bestelling de essentiële informatie over de overeenkomst verstrekken; én

de handelaar moet de klant uitdrukkelijk informeren dat hij door een bestelling te plaatsen, een betalingsverplichting aangaat.
Werd die laatste verplichting wel nageleefd? 

Het dossier komt voor het Europees Hof van Justitie en dat oordeelt dat op de bestelknop, of op een soortgelijke functie, een goed leesbare en ondubbelzinnige vermelding moet worden aangebracht waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling voor de consument een verplichting inhoudt om de handelaar te betalen. 

In de richtlijn wordt uitdrukkelijk de term ‘Bestelling met betalingsverplichting’ gebruikt, maar dat is slechts een voorbeeld. De lidstaten mogen andere formuleringen opleggen, zolang die maar op ondubbelzinnige wijze aangeven dat er een betalingsverplichting ontstaat.

Duitse (en Belgische) implementatie

In dit (Duitse) geval had de nationale wetgever geen andere, en dus ook geen meer precieze voorbeelden opgenomen van mogelijke overeenkomstige formuleringen. Daaruit kunnen we afleiden dat de handelaar vrij mag kiezen hoe hij de betalingsverplichting formuleert, zolang het maar duidelijk is dat wie op de bestelknop drukt, een betalingsverplichting aangaat.

De Duitse rechter wou dan ook van het Europees Hof van Justitie vernemen of de formulering ‘Voltooi boeking’, wel overeenkomt met de woorden ‘Bestelling met betalingsverplichting’. Moet de term ‘Bestelling met betalingsverplichting’ uitdrukkelijk overgenomen worden? Of mag er ook gekeken worden naar de omstandigheden van het bestelproces?

Het Europees Hof lijkt hier een strikt standpunt in te nemen: de betrokken formulering moet op de knop of de soortgelijke functie staan: om te oordelen of de handelaar aan zijn verplichting voldoet, mag men alleen rekening houden met de woorden óp die knop of soortgelijke functie. En het komt aan de nationale rechter toe om te oordelen of, in de omgangstaal en in de ogen van een normaal geïnformeerde en redelijk voorzichtige en oplettende gemiddelde consument, de formulering ‘Voltooi de boeking’ noodzakelijkerwijs en stelselmatig in verband wordt gebracht met het ontstaan van een betalingsverplichting.

Ook in ons land bestaan er geen specifieke regels voor de formulering op de bestelknop. Maar het lijkt erop dat u de minste kans op ambiguïteit over de betalingsverplichting maar beter vermijdt.