Wie een coöperatieve vennootschap opricht die in overeenstemming met de coöperatieve waarden en principes werkt, kan een erkenning krijgen van de minister van Economie om lid te worden van de Nationale Raad voor de Coöperatie. Aan die erkenning hangen verschillende fiscale en sociale voordelen vast. Als u een erkenningsaanvraag indient, gebruikt u voortaan een nieuw formulier dat is verschenen in het Belgisch Staatsblad van 25 oktober jl.

De coöperatieve vennootschap

De meest gebruikte vennootschapsvormen in België zijn de naamloze vennootschap (NV), de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) en de coöperatieve vennootschap (CV). De coöperatieve vennootschap, ontstaan uit de coöperatieve beweging, vormt in ons recht een specifieke vorm van een handelsvennootschap. We kennen twee soorten coöperatieve vennootschappen: deze met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) en deze met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA).  De basisregels zijn voor beide vormen dezelfde maar de regels voor het kapitaal voor de CVBA  zijn strenger, net omwille van de beperkte aansprakelijkheid.

De erkende coöperatieve vennootschap

De erkende coöperatieve vennootschap is meer dan een juridische vennootschapsvorm. Het is een manier om anders te ondernemen. Om deze idee te verdedigen, is in 1955 de Nationale Raad voor de Coöperatie (NRC) opgericht. De erkende coöperatieve vennootschappen bevorderen een sociaal verantwoord ondernemerschap. Het coöperatieve ondernemerschap is gebaseerd op solidariteit. In een coöperatie streven de vennoten een breder algemeen doel na dan enkel winstbejag. De NRC verenigt intussen meer dan 500 federaties en ondernemingen.

Erkenningsvoorwaarden

Uw coöperatieve vennootschap kan enkel worden erkend om deel te nemen aan de samenstelling van één van de commissies (de Commissie van de Verbruikscoöperaties, de Commissie van de Landbouwcoöperaties, de Commissie van de Productie- en Distributiecoöperaties of de Commissie van de Dienstcoöperatie) als haar statuten overeenstemmen met de beginselen van de coöperatie. Essentiële kenmerken zijn:

de vrijwillige toetreding van nieuwe aandeelhouders;

de gelijkheid of beperking van het stemrecht op de algemene vergadering: de overheersende rol die een aandeelhouder zou kunnen spelen in de beslissingen van de algemene vergadering wordt sowieso beperkt;

de aanstelling door de algemene vergadering van de leden van de raad van bestuur en van een of meer commissarissen of controlerende vennoten;

een matige rentevoet (niet boven netto 6 % op jaarbasis) beperkt tot de maatschappelijke aandelen; en

als de vennootschap een ristorno aan de vennoten stort, moet ze dit doen ten belope van haar activiteiten.

Erkenningsaanvraag

U moet één correct ingevuld exemplaar van het nieuwe erkenningsformulier opsturen naar de FOD Economie, KMO, Middenstand & Energie, Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt,  Dienst Boekhoudrecht – Audit – Coöperatieven, North Gate III, Koning Albert II-laan 16 te 1000 Brussel (tel. 02/277.84.41, fax 02/277.52.56).

Samen met het formulier stuurt u voortaan ook volgende stukken op :

een bewijs van de oprichting geldig in het land waar de coöperatie wordt opgericht of een referentie naar de officiële website van het land waarin de coöperatieve vennootschap is opgericht. Voor een aanvraag tot hernieuwing van de erkenning is deze bijlage niet nodig;

een exemplaar van de gecoördineerde statuten;

indien het bestaat, een exemplaar van het huishoudelijk reglement van de coöperatieve vennootschap;

de notulen van de laatste algemene vergadering;

de jaarrekeningen van de laatste drie boekjaren, behalve wanneer ze beschikbaar zijn op de website van de Balanscentrale of op een andere officiële website.

De Dienst Boekhoudrecht – Audit – Coöperatieven controleert of uw coöperatieve vennootschap voldoet aan de erkenningsvoorwaarden. Als dat zo is, ontvangt u een kopie van het ministerieel besluit dat uw vennootschap erkent vanaf de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad.
Voldoet uw vennootschap niet aan de erkenningsvoorwaarden, dan ontvangt u een gemotiveerde brief met daarin de bepalingen van de statuten en/of het huishoudelijk reglement die in strijd zijn met de erkenning van de vennootschap.

Fiscale en sociale voordelen

Erkende coöperatieve vennootschappen genieten van verschillende fiscale en sociale voordelen.

Vrijstelling van roerende voorheffing
Er bestaat een vrijstelling van de roerende voorheffing van 25% of 15% op de dividenden die  coöperatieve vennootschappen verlenen voor de eerste schijf van 170 euro (geïndexeerd bedrag aj. 2011) per aandeelhouder, fysiek persoon en per vennootschap (art. 21, 6° WIB92). De eerste schijf van 170 euro aan dividenden van de erkende coöperatieve vennootschappen voor de Nationale Raad voor de Coöperatie, per gezin, wordt niet beschouwd als inkomsten van roerende goederen en kapitaal en is evenmin onderworpen, behalve de vrijstelling van de rentevoet, aan de personenbelasting.

Afwezigheid van herkwalificatie van interesten en dividenden
De interesten van voorschotten verleend door de vennoten van een vennootschap aan deze vennootschap zijn gewoonlijk geherkwalificeerd in dividenden als de interestvoet hoger is dan de rentevoet van de markt die van toepassing is op de dag waarop de voorschotten interesten beginnen voort te brengen, of als het bedrag van de voorschotten hoger is dan het gestorte kapitaal, verhoogd met de reserves belastbaar bij het begin van de belastbare periode. Het WIB92 kwalificeert de schuldvorderingen op de vennootschappen die erkend zijn door de Nationale Raad voor de Coöperatie echter niet in dividenden (art. 18 WIB92).

Verlaagd vennootschapsbelastingtarief
Het WIB92 voorziet een aantal gevallen waarin de vennootschappen worden uitgesloten van het verlaagd vennootschapsbelastingtarief. In sommige gevallen zijn deze uitsluitingen niet van toepassing op de coöperatieve vennootschappen die erkend zijn door de Nationale Raad voor de Coöperatie (art. 215 WIB92).

Sociale zekerheid werknemers voor werkgevers
De personen, van wie de belangrijkste beroepsactiviteit het beheer of de dagelijkse leiding van erkende coöperatieve vennootschappen is, als lasthebber en tegen een vergoeding anders dan kost en inwoning, kunnen genieten van de sociale zekerheid van de werknemers.

Tot slot nog dit. De aandacht van het beleid voor het coöperatief model neemt toe. De Verenigde Naties hebben 2012 uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van de Coöperatie. In Vlaanderen is de ontwikkeling van coöperatief ondernemerschap één van de doelstoellingen van het beleid van Vlaams minister van Sociale Economie Freya van den Bossche.